Wycena know-how

Wycena know-how przeprowadzana jest zazwyczaj w momencie przygotowania do sprzedaży firmy, wyceny przed fuzjami i przejęciami, przy tworzeniu joint ventures, czy też w procesie licencjonowania technologii. Celem takiej wyceny jest nie tylko określenie wartości finansowej, ale również zabezpieczenie praw własności intelektualnej oraz optymalizacja podatkowa. Wycena ta wymaga zastosowania odpowiednich metod i narzędzi, które pozwolą na obiektywne i precyzyjne oszacowanie wartości know-how. W tym kontekście korzysta się z podejścia kosztowego, dochodowego oraz rynkowego, każde z nich dostarcza innych perspektyw i pozwala na uzyskanie pełniejszego obrazu wartości niematerialnych aktywów firmy.

Czym jest know-how?

Know-how to unikalna wiedza specjalistyczna, która jest wynikiem doświadczeń oraz badań prowadzonych przez przedsiębiorstwo. Jest to zbiór nieopatentowanych wynalazków, wzorów, procedur, a także wszelkich informacji technicznych i operacyjnych, które są tajemnicą firmy i stanowią jej konkurencyjną przewagę na rynku. Know-how obejmuje także metody produkcji, receptury, składniki, techniki marketingowe oraz inne informacje, które są kluczowe dla efektywności operacyjnej i sukcesu rynkowego przedsiębiorstwa. Posiadanie dobrze zdefiniowanego know-how może znacząco wpłynąć na zdolność firmy do innowacji oraz jej stabilność finansową, co czyni je cennym zasobem, który warto odpowiednio ocenić i chronić.

Proces wyceny know-how

Wycena know-how to skomplikowany proces, który wymaga specjalistycznej wiedzy i doświadczenia. Początkowo, konieczne jest zrozumienie natury know-how, które ma być wycenione. Następnie, przeprowadza się analizę rynku, konkurencji oraz potencjalnych korzyści, jakie może przynieść posiadanie danego know-how. W tym celu, wykorzystuje się różne metody i narzędzia, takie jak analiza kosztów, analiza dochodów czy analiza rynkowa. Kolejnym etapem jest określenie wartości know-how na podstawie zebranych danych. W tym celu, stosuje się różne metody wyceny, takie jak metoda kosztowa, metoda dochodowa czy metoda rynkowa. Każda z nich dostarcza innych perspektyw i pozwala na uzyskanie pełniejszego obrazu wartości niematerialnych aktywów firmy.

Podejście kosztowe

Wycena know-how w podejściu kosztowym polega na określeniu nakładów, jakie byłyby konieczne na opracowanie przez inną firmę analogicznego do wycenianego know-how, uwzględniając również czas potrzebny na opracowanie i zaimplementowanie.

Wyceny know-how zgodnie z metodologią kosztową dokonuje się, określając w pierwszej kolejności wydatki poniesione w celu jego wypracowania. Należy przy tym dokonać weryfikacji racjonalności wysokości tych wydatków. Kolejnym krokiem jest odseparowanie nakładów decydujących o wartości know-how od wydatków, które powiązane są z innymi składowymi przedsiębiorstwa. Ma to na celu uniknięcie sytuacji, w której pewne wielkości byłyby uwzględnione kilkukrotnie. Dopiero wtedy możliwe jest wyznaczenie wartości know-how według kosztu odtworzenia.

Podejście dochodowe

Podstawę podejścia dochodowego stanowi standard wartości ekonomicznej, według którego wartość know-how to finansowe odzwierciedlenie korzyści uzyskiwanych dzięki posiadaniu know-how przez przedsiębiorstwo w postaci dodatkowo uzyskiwanych dochodów (wynikających z oszczędności po stronie kosztów lub ze zwiększonych przychodów ze sprzedaży). Wycena know-how w ujęciu dochodowym polega zatem na określeniu, jaką tworzy ono wartość dodaną w przedsiębiorstwie. Innymi słowy jest to dodatkowa wartość wynikająca z posiadania know-how przez firmę w odniesieniu do sytuacji, gdyby przedsiębiorstwo go nie posiadało.

Z punktu widzenia metodologicznej poprawności wyceny know-how należy zwrócić uwagę, że wartość know-how jest częścią składową wartości przedsiębiorstwa. Wyceniając zatem wartość know-how, należy mieć na uwadze wyłączenie innych składowych wpływających na wartość przedsiębiorstwa, takich jak: czynnik ludzki (pracownicy), majątek, marka czy inne wartości niematerialne i prawne. Oznacza to, że wyceniając know-how, należy dążyć do wyeliminowania wpływu na dochody przedsiębiorstwa innych czynników, co częstokroć jest utrudnione ze względu na fakt, iż czynniki te współistnieją ze sobą i trudno jednoznacznie sprecyzować, jak poszczególne składowe przyczyniają się do wzrostu wartości przedsiębiorstwa jako całości.

Zalety profesjonalnej wyceny know-how

Decyzja o skorzystaniu z profesjonalnej wyceny know-how może przynieść wiele korzyści. Przede wszystkim, pozwala ona na rzetelne określenie wartości niematerialnych aktywów firmy, co jest niezbędne do prawidłowego zarządzania majątkiem niematerialnym. Dzięki precyzyjnej wycenie know-how, przedsiębiorstwa mogą lepiej negocjować warunki umów, unikać konfliktów prawnych oraz efektywnie zarządzać ryzykiem związanym z utratą kluczowej wiedzy.